1. กะปิใส่ชามอ่าง ตามด้วยข้าวสวย ใช้มือคลุกเคล้าผสมให้เข้ากัน จากนั้น ตั้งกะทะ ใส่น้ำมันพืชเล็กน้อย เอาข้าวลงผัดคลุกเคล้าให้เข้ากัน ตักพักไว้
2. ตั้งกระทะพอร้อน เติมน้ำปี๊บ จากนั้นเคี่ยวให้เหลืองจึงใส่หมู ใส่น้ำปลา
3. เติมน้ำเปล่า (กะให้ท่วมหมูเพียงเล็กน้อย) แล้วเคี่ยวจนงวดด้วยไปอ่อน ทดลองชิมดูถ้ายังไม่เปื่อย ให้เติมน้ำลงไปอีกแล้วปรุงรสด้วยน้ำตาล น้ำปลาดี โดยให้เน้นมีรสหวานนำ จนเหลือน้ำขลุกขลิก(ใช้เวลาประมาณ 1 ชั่วโมง) เป็นอันเสร็จเรียบร้อย
ขั้นตอนและวิธีทำ เครื่องเคียง สูตรข้าวคลุกกะปิ
1. ตอกไข่ตีให้เข้ากัน นำกะทะตั้งไฟ เอาน้ำมันทากะทะให้ทั่ว พอน้ำมันร้อนเทไข่ลงไปเอียงกะทะไปมา ให้ไข่เป็นแผ่นบางๆ พอสุกยกลง ทิ้งไว้ให้เย็นหั่นฝอย
2. ต่อมาให้นำน้ำมันใส่กะทะตั้งไฟให้ร้อน ใส่กุ้งแห้งทอดจนกรอบ ตักขึ้น ให้สะเด็ดน้ำมันออกให้หมด
3. นำหอมซอย ปอกเปลือกล้างน้ำสะอาด ซอยตามยาวบางๆ
4. นำมะม่วงดิบ (มะม่วงเปรี้ยว) ปอกเปลือก ล้างน้ำเปล่าให้สะอาด สับให้รอบลูก ฝานให้เป็นเส้นๆ
5. แตงกวา ตัดหัวท้าย ล้างน้ำสะอาด ผ่าเป็นแว่นกลม หั่นชิ้นหนาพอเหมาะ (ประมาณ 3 มิลลิเมตร) พร้อมพริกขี้หนู หั่นหยาบๆ