วันสารทจีนถือเป็นวันสำคัญสำหรับลูกหลานชาวจีนอีกหนึ่งวัน เพราะเป็นวันไหว้บรรพบุรุษเพื่อแสดงความรักและความกตัญญูต่อบรรพบุรุษที่ล่วงลับ โดยปกติแล้วเราจะไหว้สารทจีนกันทุกปีในวันที่ 15 เดือน 7 ตามปฏิทินจีน โดยในการไหว้นั้นลูกหลานจะนำอาหารคาวหวานมาเป็นของไหว้สารทจีน  ของไหว้ที่นิยมกันทั่วไปคือขนมเทียนและขนมเข่ง

ประวัติวันสารทจีน

เชื่อกันว่าวันสารทจีนเป็นวันที่เช็งฮีไต๋ตี๋จะตรวจดูบัญชีวิญญาณคนตายเพื่อส่งวิญญาณดีขึ้นสวรรค์ และส่งวิญญาณร้ายลงนรก ชาวจีนรู้สึกสงสารวิญญาณจึงทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้ นรกจึงเปิดประตูเพื่อให้วิญญาณร้ายออกมารับกุศลผลบุญ ชาวจีนเชื่อกันว่าวันเพ็ญ 15 ค่ำเดือน 7 เป็นวันซึ่งวิญญาณของผู้ที่ล่วงลับไปแล้วจะได้กลับมาเยือนโลกมนุษย์เพื่อมาเยี่ยมครอบครัวของตน จึงได้ทำพิธีเซ่นไหว้บรรพบุรุษกันทุกครัวเรือน โดยจะมีการเตรียมอาหารคาวหวานไว้พร้อมกระดาษเงินกระดาษทอง เพื่อเผาให้บรรพบุรุษและวิญญาณเร่ร่อน

ของไหว้วันสารทจีน

ในวันสารทจีนนั้น ผู้ไหว้จะต้องเตรียมชุดเซ่นไหว้ 3 ชุด เพื่อไหว้เจ้าที่ ไหว้บรรพบุรุษ และ ไหว้สัมภเวสี ซึ่งรายละเอียดของไหว้นั้นแตกต่างกัน ดังนี้

• ชุดไหว้เจ้าที่ การไหว้เจ้าที่ต้องไหว้ในช่วงเช้ามืด โดยในชุดไหว้จะประกอบไปด้วยกระดาษเงินกระดาษทอง ผลไม้ น้ำชาหรือเหล้าจีน และอาหารคาวหวาน ขนมที่มักนิยมใช้ไหว้ ได้แก่ ขนมถ้วยฟู กุ้ยช่าย และที่ขาดไม่ได้คือ ขนมเทียน และ ขนมเข่ง ที่จะต้องแต้มจุดสีแดงไว้บนหน้าขนมเพื่อความเป็นศิริมงคล

• ชุดไหว้บรรพบุรุษ ของไหว้บรรพบุรุษในวันสารทจีนนั้นคล้ายคลึงกับของไหว้เจ้าที่ แต่จะเพิ่มกับข้าวหรืออาหารที่บรรพบุรุษชื่นชอบเข้าไป และควรมีอาหารที่เป็นน้ำแกง ต้มจืด รวมไปถึงขนมน้ำใสๆ วางข้างชามข้าวสวยตามจำนวนบรรพบุรุษผู้ล่วงลับ และที่ขาดไม่ได้คือ ขนมเทียน ขนมเข่ง และกระดาษเงินกระดาษทองที่จะต้องเผาไปให้บรรพบุรุษ โดยเชื่อว่าบรรพบุรุษจะได้นำไปใช้ในภพภูมิของตัวเอง

• ชุดไหว้สัมภเวสี ของไหว้สัมภเวสีหรือวิญญาณเร่ร่อนมีทั้งของคาวหวานและผลไม้ตามต้องการ ที่พิเศษคือมีข้าวหอมแบบจีนโบราณ คอปึ่ง เผือกนึ่งผ่าซีกเป็นเสี้ยวใส่ถาด เส้นหมี่ห่อใหญ่ น้ำชา เหล้า และกระดาษเงินกระดาษทอง จัดทุกอย่างวางอยู่ด้วยกันสำหรับเซ่นไหว้ โดยนำไปวางไว้ที่หน้าบ้านหรือตามทางแยก เพื่อให้บรรดาวิญญาณเร่ร่อนที่กำลังจะผ่านมาใกล้ที่พักของตนมารับอาหาร ส่วนอาหารในบ้านเป็นของญาติและบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว เชื่อกันว่าหากไม่มีการไหว้วิญญาณเร่ร่อนด้วยแล้ว อาจทำให้พวกวิญญาณเข้ามาแย่งอาหารของบรรพบุรุษผู้ล่วงลับได้

การเผากระดาษเงินกระดาษทองวันสารทจีน

นอกจากไหว้บรรพบรุษด้วยของไหว้อย่างอาหารและขนมแล้ว ประเพณีสำคัญในวันสารทจีนที่ขาดไม่ได้คือการเผากระดาษเงินกระดาษทอง เพื่อให้บรรพบุรุษได้นำไปใช้ในปรโลก โดยก่อนเผา จะต้องนำหินปูนมาขีดเป็นวงกลมซ้อนกัน 3-4 วงตรงลานบ้านที่จะใช้เผากระดาษ แล้วนำกระดาษเงินกระดาษทองวางไว้ให้อยู่ในวงกลมวงในสุดที่ขีดไว้ ระหว่างเผาจะต้องพูดว่า ไหล หลิ่ง เฉียน แปลว่า มารับเงินด้วย และเอ่ยชื่อผู้ตายเพื่อกล่าวเชิญบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปให้มารับเงินทองที่เผาไปให้ โดยปัจจุบันมีการพัฒนารูปแบบของกระดาษเงินกระดาษทองให้มีรูปร่างลักษณะที่น่าสนใจมากยิ่งตามวิถีชีวิตที่เปลี่ยนไป โดยมีการเผา เสื้อผ้า เครื่องใช้ รถยนต์ บ้าน หรือแม้แต่สมาร์ตโฟนไปให้บรรพบุรุษด้วย

เมื่อเผากระดาษเงินกระดาษทองในเส้นวงกลมหมดแล้ว บางบ้านจะมีพิธีเผากระดาษเงินกระดาษทองให้กับวิญญาณเร่ร่อนด้วยเช่นกัน โดยนำกระดาษเงินกระดาษทองอีกชุดหนึ่งมาวางนอกวงกลม แล้วเผาเพื่อแผ่ส่วนบุญให้กับผีไร้ญาติ

สูตรขนมไหว้สารทจีน

เนื่องจากของเซ่นไหว้สำหรับประเพณีในวันสารทจีนคือขนมหลากหลายประเภท OpenRice จึงขอแชร์สูตรขนมอร่อยที่ขาดไม่ได้ในพิธีไหว้อย่างขนมเทียน ขนมเข่ง และขนมถ้วยฟู ซึ่งทุกคนสามารถนำไปทำกันเองได้ที่บ้านเพื่อไหว้สารทจีนปีนี้

สูตรขนมเทียน

สูตรขนมเข่ง

สูตรขนมถ้วยฟู

Photo credit: tlcthai.com, horoworld.com, ricepaperkite.com, gapyear.com, wikimedia.org,
bloggang.com/yinglove, phuketvegetarian.com, tlcthai.com